Birleşik Krallık STA Çerçevesinde Menşe Beyanı
Yazıda, Türkiye ile Birleşik Krallık arasındaki Serbest Ticaret Anlaşması (STA) kapsamında yapılan tercihli tarife taleplerinin 1/1/2021 – 13/4/2021 tarihleri arası için 25/5/2021 tarihli ve 31491 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türkiye Cumhuriyeti ile Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı Arasında Serbest Ticaret Anlaşması Kapsamı Ticarette Eşyanın Tercihli Menşeinin Tespiti Hakkında Yönetmelik; 13/4/2021 tarihinden sonraki ithalat işlemleri için 30/5/2021 tarihli ve 31496 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türkiye-Birleşik Krallık Ortak Komitesinin Türkiye Cumhuriyeti ile Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı Arasında Serbest Ticaret Anlaşması Eki Menşe Protokolünü Değiştiren 15/3/2021 Tarihli ve 2/2021 Sayılı Kararı Kapsamı Ticarette Eşyanın Tercihli Menşeinin Tespiti Hakkında Yönetmelik (Yönetmelik) hükümlerine uygun olması gerektiği belirtildi.
STA çerçevesinde menşe ispat belgesi olarak “menşe beyanı” kullanıldığı; bu belgenin, niteliği gereği gümrük idarelerince herhangi bir onay/vize işlemine tâbi tutulmadığı ve doğrudan ihracatçı tarafından düzenlendiği iletildi.
Aynı zamanda, Birleşik Krallık’ta yerleşik ihracatçılar tarafından düzenlenen menşe beyanlarının ilgili kısmına belgeyi düzenleyen ihracatçının EORI numarasının girilmesinin zorunlu olduğu, bu şekilde düzenlenen menşe beyanlarının Birleşik Krallık’taki ihracatçısı tarafından imzalanması zorunluluğu bulunmadığı aktarıldı.
Ayrıca, konuya ilişkin olarak STA’nın uygulanmaya başladığı 2021 yılının başında Birleşik Krallık Gümrük İdaresi’yle temasa geçildiği ve Birleşik Krallık Gümrük İdaresi tarafından, EORI numarasının menşe beyanının ilgili kısmı haricinde beyanın düzenlendiği ticari belgenin başka bir kısmında yer almasının uygun olmayacağı ve bu şekilde ibraz edilen menşe beyanlarının Ticaret Bakanlığınca kabul edilmemesi gerektiği ifade edildi.
Öte yandan, İGMD’nin dilekçesinde atıfta bulunulan Yönetmeliğin “Farklılıklar” başlıklı maddesinin; menşe beyanlarında silinti, okunaksız yazı, yazım hatası, kağıdın yırtık olması vb. gibi şekli hatalara ilişkin olduğu belirtildi. Örneğin, menşe beyanında yer alan EORI numarasının okunaksız olması durumunda bu madde hükmü işletilebilecekken; Birleşik Krallık’ta düzenlendiği halde ilgili kısmında EORI numarası hiç yer almayan menşe beyanlarının Yönetmeliğin 19 uncu maddesinde belirtilen şartları taşımadığı değerlendirilerek gümrük idarelerince reddedilmesi gerektiği vurgulandı.
Yazıda son olarak, menşe beyanının doğrudan ihracatçının kendisi tarafından düzenlendiğinden Birleşik Krallık Gümrük İdaresi’nin söz konusu belgeyi düzeltme yetkisi bulunmadığı bildirildi.