Dolaşım ve Menşe İspat Belgelerinin Gümrük Beyannamesinin İlgili Kalemlerinde Beyan Edilmesi
Yazıda, Ticaret Bakanlığına intikal eden bilgilerden, dahilde işleme rejimi kapsamında işlem gören ihracat beyannamelerinde, A.TR dolaşım belgeleri veya menşe ispat belgesi bilgilerinin beyannamelerin 1 inci kaleminde beyan edilmesine karşın diğer kalemlerinde beyan edilmemesi sebebiyle, Gümrük Yönetmeliğinin 82 Nolu Eki 7 nci maddesi çerçevesinde usulsüzlük cezası uygulanması hususunda uygulama farklılıkları ve tereddütler olduğu ifade edildi.
Gümrük Kanununun 67 nci maddesinin 2 nci fıkrası: “Bir beyannamenin iki veya daha fazla kalemi kapsaması halinde, her kaleme ilişkin bilgiler ayrı bir beyan sayılır. Bir kalemin eksik veya fazlası, diğer kalemin fazla veya eksiğine mahsup edilemez. Türk Gümrük Tarife Cetvelinde aynı tarife pozisyonunun alt açılımında bulunan ve aynı kanuni veya tercihli vergi oranına tabi eşya bir kalem sayılır.” ,
Gümrük Yönetmeliğinin “Beyannameye Eklenecek Belgeler” başlıklı 114 üncü maddesinin 1 inci fıkrası: “Bakanlıkça belirlenecek haller hariç olmak üzere ve bu Yönetmeliğin eksik beyana ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla, kodları ile açıklamaları ilgili mevzuat çerçevesinde belirlenerek Bakanlığın kurumsal internet sayfasında duyurulan ve aşağıda belirtilen belgelerin gümrük beyannamesine eklenmesi zorunludur. Bu belgeler dışında gümrük beyannamesine herhangi bir belge eklenmez.
a) Tercihli tarife uygulanabilmesi için gerekli olan belgeler ile vergilendirmeyi doğrudan etkileyen veya yükümlüye vergi avantajı sağlayan belgeler,
…”,
Gümrük Yönetmeliğinin “Gümrük Beyannamesi Kullanma Talimatı” başlıklı 14 Nolu Ekinin “II-Beyanname Kutularına İlişkin Açıklamalar” “A. İhracat” kısmının , “44 Nolu Kutu: Ek bilgi, sunulan belgeler, sertifika ve izinler” Bölümü: “Beyanname ekinde yer alan belgelere ilişkin ayrıntılı bilgi (adı, seri numaraları, tarihleri, kayıt numarası vb.) bu kutuya yazılır…” ,
Hükmünün amir olduğu aktarıldı.
Gümrükler Genel Müdürlüğünün Telafi Edici Vergi konulu 03.01.2014 tarihli ve 163 sayılı tasarruflu yazısında; “…Bu çerçevede, Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında, 3151 (Dahilde işleme rejimi şartlı muafiyet sistemine tabi tutulan eşyanın yeniden ihracatı) ve 3141 (Dahilde işleme rejimi geri ödeme sistemi kapsamında serbest dolaşım ile eş zamanlı yurtiçi kullanıma giren eşyanın yeniden ihracatı) rejim kodları ile tescilli ihracat beyannamelerinde, TEV tahsilatı gereken hallerde vergi kaybı oluşmamasını teminen bu aşamada:
DİİB kapsamında tescilli 3151 ve 3141 rejim kodlu ihracat beyannamelerinde,
1.A.TR veya EUR.1 Dolaşım Belgesinin ihracat esnasında düzenlendiği durumlarda (gerek basitleştirilmiş usulde düzenlenen, gerekse gümrük idaresince vize edilen belgeler için), yükümlüsünce, BİLGE Sisteminde ilgili ihracat beyannamesinin 44 no.lu “Ek bilgi, sunulan belgeler, sertifika ve izinler” alanına mutlak surette belgeye ilişkin bilginin eklenmesinin sağlanması;
…
gerekmektedir.”
şeklinde işlem yapılmasının talimatlandırıldığı ifade edildi.
Konuya ilişkin olarak İhracat Genel Müdürlüğünün 18.08.2022 tarihli ve 77362731 sayılı yazısında, “Şartlı muafiyet sistemi kapsamındaki sanayi ürünlerinin A.TR dolaşım belgesi eşliğinde Avrupa Topluluğuna üye ülkelere ihracatında; işlem görmüş ürünün elde edilmesinde kullanılan üçüncü ülke menşeli hammadde, yardımcı madde, yarı mamul, mamul ile değişmemiş eşyaya ilişkin vergi, kaynak ülkelerle varolan anlaşmalardaki lehte hükümler saklı kalmak kaydıyla ödenir.” hükmünü amir olup, bu hükümle uyumlu olarak mer’i 2008/2 sayılı Dahilde İşleme Rejimi Hakkında Genelge’nin 3 üncü maddesinde; “Tercihli vergi uygulamasına baz teşkil eden A.TR dolaşım belgesi veya menşe ispat belgeleri (EUR.1 dolaşım sertifikası, fatura beyanı, EUR-MED dolaşım sertifikası veya EUR-MED fatura beyanı) DİİB sahibi ihracatçı tarafından talep edilmemişse, bu şekilde yapılan ihracatta TEV tahsilatı aranmaz.” hükmünü amir Mer’i Dahilde İşleme Rejimi Kararı’nın 16/1 nci fıkrasından bahisle, Dahilde işleme rejimi kapsamında işlem gören eşyanın Türk ihraç ürünlerine gümrük muafiyeti tanıyan karşı ülkeye ihracatında telafi edici verginin doğup doğmayacağının tespitinde bu eşya için tercihli vergi uygulamasına baz teşkil eden A.TR dolaşım belgesi veya menşe ispat belgelerinin düzenlenip düzenlenmediği bilgisine ihtiyaç duyulduğundan, TEV tahsilatı gereken hallerde vergi kaybı oluşmamasını teminen, gümrük beyannamesinin herhangi bir kaleminde yer alan eşyaya ilişkin A.TR dolaşım belgesi veya ilgili menşe ispat belgesi bilgilerinin gümrük beyannamesinin sadece ilk kalemine yazılmasının yeterli olmadığı, bu bilginin münhasıran gümrük beyannamesinin ilgili diğer kalemine/kalemlerine de dercedilmesi gerektiği ifade edildi.
Bu itibarla, yukarıda yer alan mevzuat hükümleri uyarınca, yazı tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, dahilde işleme rejimi kapsamında işlem gören tercihli vergi uygulamasına baz teşkil eden A.TR dolaşım belgesi veya menşe ispat belgesi bilgilerinin, rejim kapsamında tescil edilen ihracat beyannamelerinin ilgili her bir kalemine girilmesinin zorunlu olduğu, söz konusu Belgelere ilişkin bilginin beyannamenin 1 inci kalemi dışındaki diğer ilgili kalemlerine girilmemesi halinde, Gümrük Yönetmeliğinin 82 Nolu Ekinin 7 nci maddesi çerçevesinde Gümrük Kanunu`nun 241 inci maddesinin 1 inci fıkrası uyarınca ceza tatbik edilmesi gerektiği bildirildi.