E-Geçiş Belgelerinin Özbekistan ile Gerçek Ortamda Kullanılmasına Yakında Başlanacak
Yazıda, Türkiye’ye/Türkiye’den taşıma yapan yabancı plakalı taşıtlara ilişkin geçiş şartlarının ilgili ülkeler ile imzalanan uluslararası karayolu taşımacılığı anlaşmaları, protokoller ve çok taraflı sözleşmeler dikkate alınarak Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı U-Net otomasyon sistemine tanımlandığı anımsatıldı.
Yazıda devamla, yabancı plakalı taşıtların gerçekleştirdikleri taşıma türüne göre geçiş belgesine tabi olmaları durumunda, firma tarafından ilgili geçiş belgesi (ikili geçiş belgeleri, TRACECA veya KEİ Belgeleri) veya UBAK izin belgesi ibraz edilmesi gerektiği belirtildi. Yabancı plakalı taşıtlara yönelik yapılacak işlemlerde söz konusu belgelerin asıllarının ibraz edilmesi gerektiği, ekran görüntüsü veya fotokopi ile işlem yapılmaması gerektiği aktarıldı.
Diğer yandan, halihazırda fiziksel olarak basılan geçiş belgelerine ilişkin bürokratik işlemlerin çok fazla olması (basım, dağıtım, veri giriş hataları vs.), taşımacılığın kolaylaştırılması ve geçiş belgesi konusunda olası suistimallerin önüne geçilmesi amacıyla Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı öncülüğünde Elektronik Geçiş Belgesi (e-Geçiş Belgesi) projesi başlatıldığı hatırlatıldı. Söz konusu projenin başlangıcı için Türkiye ile Özbekistan arasında gerekli anlaşmalar sağlanarak teknik altyapı kurulduğu ve projeye ilişkin testlerin gerçekleştirildiği iletildi. Önümüzdeki günlerde ilk olarak Özbekistan ile, sonrasında ise projeye dahil olan diğer ülkeler ile gerçek ortamda e-Geçiş Belgelerinin kullanılmasına başlanılacağı vurgulandı.
Fiziksel olarak teati edilen geçiş belgelerinden farklı olarak e-Geçiş Belgelerinin seri numaraları sırayla; belgeyi düzenleyen ülke kodu, belgenin geçerli olduğu ülke kodu, belge yılı, belge tipi, belge seri numarası bilgilerini içerdiği (Örn: TR-UZ-2023-1-1), belgelerin tahsis edildikleri plakalar ile sistemsel olarak eşleştirildiği ifade edildi. Ayrıca, elektronik ortamda düzenlenen e-Geçiş Belgelerine taşımacıların pdf formatında da erişebildiği aktarıldı.
Elektronik olarak düzenlenmesi ve plaka eşleştirmesi yapılacak olması nedeniyle, e-geçiş belgelerinde fiziksel belgelerin aksine taşıtların geçiş belgesi ibraz etme zorunluluğu bulunmayacağının altı çizildi. Belge örneğinin gösterilmesi veya numarasının sözlü ifade edilmesi durumunda dahi, gerekli tanımlamalar U-Net otomasyon sistemine yapıldığından, ulaştırma işlemlerinin “Geçiş Belgeli Geçiş” seçeneği kullanılarak yapılabileceği, taşımacı tarafından ifade edilen/örneği gösterilen geçiş belgesi seri numarası ile taşıtın plakasının eşleşmesi halinde geçiş belgesi işlemlerinin tamamlanacağı belirtildi.
Yazıda son olarak, suistimallere neden olmamak adına fiziksel olarak teati edilen geçiş belgeleri ile UBAK İzin belgelerinin kontrolleri/veri giriş kayıtlarının mutlaka belge asılları görülerek yapılması, Özbekistan plakalı taşıtlarca elektronik geçiş belgesi kapsamında gerçekleştirilecek taşımalarda ise e-geçiş belge numarasının girilmesinin yeterli olacağına ilişkin olarak hareket ve sınır Gümrük Müdürlüklerinin bilgilendirilmesi gerektiği bildirildi.