238’inci Maddenin Uygulanması
Yazıda, Ticaret Bakanlığına intikal eden bilgilerden 4458 sayılı Gümrük Kanununun 238 inci maddesinin 1/c ve 1/d bentleri ile 2 nci fıkrası kapsamında idari para cezası kararı düzenlendikten sonra, dahilde işleme rejimi, gümrük kontrolü altında işleme rejimi ve geçici ithalat rejimine konu eşya ile ilgili olarak gümrük idarelerinde farklı uygulamaların olduğu ve tereddütlerin yaşandığı ifade edildi.
Gümrük Kanununun 36 ncı maddesinde;
“1-Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşya, girişinden itibaren gümrük gözetimine tabidir. Bunlar, yürürlükteki hükümlere uygun olarak gümrük idareleri tarafından denetlenir.
2-Söz konusu eşya gümrük statüleri belirleninceye, serbest dolaşımda olmayan eşya ise 77 nci maddenin 1 inci fıkrası hükmü saklı kalmak üzere, gümrük statüleri değişinceye ya da serbest bölgeye girinceye yahut 163 ve 164 üncü maddeler gereğince yeniden ihraç veya imha edilinceye kadar gümrüğün gözetimi altında kalır.”
82 nci maddesinde; “Ekonomik etkili bir şartlı muafiyet düzenlemesi, bu düzenlemeye tabi tutulmakta olan eşyaya veya eşdeğer eşyaya ya da işlenmiş ürünlere, gümrükçe onaylanmış yeni bir işlem veya kullanım tayin edildiği takdirde sona erer.
Gümrük idareleri, bir rejimin öngörülen şartlar altında sona ermemiş olduğu hallerde, Onbirinci Kısımdaki cezai hükümlere göre işlem yaparlar.”
238 inci maddesinin 1 nci maddesinin (a), (c) ve (d) bentlerinde;
“a) Dahilde işleme rejimi, gümrük kontrolü altında işleme rejimi ile geçici ithalat rejimine ilişkin hükümlerin ihlali hâlinde, eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı,
c) Dahilde işleme rejimi ve gümrük kontrolü altında işleme rejimine ilişkin hükümler ihlal edilmekle birlikte, rejim kapsamı ithal eşyasının işleme faaliyetindeki hâli veya işlem görmüş ürün hâli de dahil olmak üzere, gümrük gözetiminden mevzuata aykırı olarak çıkarılmamış olduğunun tespiti hâlinde, ithal eşyasının gümrük vergileri ile ilgili rejime ilişkin beyannamenin tescil tarihinden tespitin yapıldığı tarihe kadar geçen süre için 6183 sayılı Kanuna göre tespit edilen gecikme zammı oranında faizin toplamı kadar,
d) (b) bendinde belirtilen taşıtlar hariç olmak üzere, geçici ithalat rejimi kapsamında ithal edilen eşyanın süresi içerisinde gümrükçe onaylanmış başka bir işlem veya kullanıma tabi tutulmaması durumunda gümrük vergileri ile rejime ilişkin beyannamenin tescil tarihinden tespitin yapıldığı tarihe kadar geçen süre için 6183 sayılı Kanuna göre tespit edilen gecikme zammı oranında faizin toplamı kadar,
idari para cezası verilir.”
2 nci fıkrasında; “Birinci fıkranın (c) ve (d) bentlerinde belirtilen eşyanın, yapılacak tebligat tarihinden itibaren altmış gün içinde gümrükçe onaylanmış başka bir işlem veya kullanıma tabi tutulmaması hâlinde, ayrıca gümrük vergileri tutarında idari para cezası verilir.”
Hükümlerine yer verildiği belirtildi.
Bu çerçevede, bahse konu rejimlerin ihlal edilmiş olması dolayısıyla idari para cezası uygulanmakla birlikte, eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmaması, dolayısıyla ticaret politikası önlemlerinin uygulanmaması ve ithali belli kuruluşların vereceği ve gümrük idaresine ibrazı veya beyanı zorunlu olan lisans, izin, uygunluk belgesi veya bu belgeler yerine geçen bilginin vb. ibraz edilmemiş olması nedenleriyle kendiliğinden serbest dolaşıma girmiş eşya statüsüne haiz eşya olarak kabul edilmesi mümkün bulunmadığı vurgulandı.
Bu itibarla, 238 inci maddenin 1 (c) ve (d) bentleri kapsamında ceza uygulanan eşyaya ilişkin anılan maddenin 2 nci fıkrası uyarınca ilgili gümrük idaresince yükümlüsüne tebligat yapılması, bu tebligatta;
“İdari para cezası uygulanmakla birlikte gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmayan eşyanın yükümlüsünce SERBEST kullanım hakkı bulunmamakta olup bu sebeple mezkur eşyanın tebligat tarihinden itibaren 60 günlük süre içerisinde gümrükçe onaylanmış başka bir işlem veya kullanıma tabi tutulması, aksi halde eşyanın yurt dışı edilmesinin sağlanması gerekmektedir.” ibarelerine yer verilmesi gerektiği bildirildi.