Antrepoda Eşya Devri
Yazıda, antrepoda yer alan eşyanın yurtdışında yerleşik bir firmaya devri söz konusu olduğunda potansiyel vergi numarası dahilinde beyanname verilip verilemeyeceği hususunda tereddüt hasıl olduğu aktarıldı.
Yazıda devamla, Gümrük Yönetmeliğinin 333. maddesinin 1. fıkrasında; “Gümrük antrepolarında depolanan eşya satış suretiyle başkasına da devredilebilir. Gümrük antrepolarında depolanan solvent ve baz yağın satış suretiyle devrine, devralan tarafından serbest dolaşıma sokulacak olması durumunda izin verilmez.”
2. fıkrasında; “Eşyanın mülkiyeti ile ilgili olarak devri önleyici haciz ya da ihtiyati tedbir kararı gibi hukuki bir engelin varlığı halinde bu durum açıklığa kavuşturulmadan işlem yapılamaz.”
3. fıkrasında; “Eşyanın devri ile birlikte gümrük vergileri ile para cezaları da dâhil eşya ile ilgili hukuki sorumluluklar devralana geçer ve antrepo stok kayıtlarında gerekli değişiklikler yapılır. Eşyanın beş iş günü içerisinde gümrükçe onaylanmış yeni bir işlem veya kullanıma tabi tutulmaması durumunda devre konu eşya için devralan tarafından yeni bir antrepo beyannamesi verilir. Devir işlemine ilişkin belgeler, eşyanın gümrükçe onaylanmış yeni bir işlem veya kullanıma tabi tutulması ya da yeni antrepo beyannamesi verilmesi sırasında gümrük idaresine ibraz edilir. Eşyanın beş iş günü içerisinde gümrükçe onaylanmış yeni bir işlem veya kullanıma tabi tutulmaması ya da yeni antrepo beyannamesi verilmemesi halinde bu sürenin aşıldığı tarihten itibaren devralana, aşılan her gün için Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca işlem yapılır.” hükümlerine yer verildiği belirtildi.
Anılan hükümlerin Bölge Müdürlüğünce değerlendirildiğinde, antrepo rejim hak sahibinin antrepoda bulunan eşyayı satış suretiyle başkasına devretmesinin mümkün olduğunun görüldüğü, söz konusu devir işleminin tüm taraflarının Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik olması durumu ile devir işleminin taraflarından bir veya daha fazlasının Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik olmaması durumunun uygulamada bir takım farklılıklar yarattığı ifade edildi. Bu çerçevede;
(1) Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik kişiler arasında yapılan çoklu devir işlemlerinde;
Eşyanın alıcısı olan ve adına antrepo beyannamesi tescil edilen yurtiçinde yerleşik A firmasının antrepodaki eşyayı yurtiçinde yerleşik bir B firmasına devrettiği, B firmasının da 5 iş günü içinde eşyayı yurtiçinde yerleşik bir C firmasına devrettiği bir durum ele alındığında; B firması devraldığı eşyayı C firmasına devredebilmesi için öncelikle kendi firması adına 7171 rejim kodlu yeni bir antrepo beyannamesi tescil edilmesi ve antrepo stok kayıtlarında gerekli değişikliklerin yapılması gerektiği aktarıldı. Eğer B firmasının eşyayı devraldığı tarihten itibaren 5 iş günü içinde B firması adına 7171 rejim kodlu yeni bir antrepo beyannamesini tescil edilmezse Gümrük Yönetmeliğinin 333/3 üncü fıkrası doğrultusunda B firmasına aşılan her gün için Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca idari para cezası uygulanması gerektiği bildirildi.
(2) Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik olan ve olmayan kişiler arasında yapılan çoklu devir işlemlerinde;
Gümrük Kanununun 62. maddesinde; “ (1) 5 inci madde hükümleri saklı kalmak üzere; gümrük beyannamesi, ilgili eşyayı ve eşyanın beyan edildiği gümrük rejimine ilişkin hükümlerin uygulanması için gerekli belgeleri yetkili gümrük idarelerine verme yetkisine sahip olan veya verilmesini sağlayabilen kişiler tarafından verilebilir.
(3) Ancak, bir beyannamenin tescilinin belirli bir kişi için özel yükümlülükler getirmesi halinde, bu beyanın söz konusu kişi tarafından ya da bu kişi hesabına yapılması ve beyan sahibinin Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik olması gerekir.
Bununla birlikte, yerleşik olma koşulu, transit ya da geçici ithalat beyanında bulunan veya gümrük idarelerinin uygun bulması koşuluyla arızi olarak beyanda bulunan kişilere uygulanmaz.”
Gümrük Yönetmeliğinin 330. maddesinin 2. fıkrasında; “Satıcı veya göndericisi belli, alıcısı emre olan eşya, antrepo işleticilerinin sorumluluğu altında genel antrepolara konulabilir. Bu şekilde genel antrepoya konulan eşyanın, alıcısının belirlenmesinden sonra tamamen veya kısmen gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasına izin verilir. Satıcı veya göndericisi ile yurtdışındaki alıcısı belli olan eşya ise 6/7/2018 tarihli ve 30470 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Taşıma İşleri Organizatörlüğü Yönetmeliği kapsamında yetki belgesi sahibi olan ve taşıma belgesinde bildirim tarafı olarak yer alan taşıma işleri organizatörleri tarafından antrepo beyannamesi verilerek genel antrepolara konulabilir. Elleçleme işlemine tabi tutulması ve yurtdışındaki alıcısına sevki dışında bu eşya hakkında başka bir tasarrufta bulunulmasına izin verilmez. Kullanıcı olarak taşıma işleri organizatörleri, 522 nci maddede belirtilen yükümlülükleri yerine getirmekten sorumludur.” Hükümlerinin yer aldığı hatırlatılarak;
Gümrükler Genel Müdürlüğünün 30.01.2004 tarihli yazılarında özetle; “BİLGE Sisteminde antrepo beyannamesinin tescil edilebilmesi için 8 No. ’hı alıcı ve 14 No. ’hı beyan sahibi kutucuklarına kayıtlı bir vergi numarasının yazılmasını zorunlu tutulduğu, bu nedenle yurt dışında yerleşik yabancı firmaların Türkiye’de vergi mükellefi olmamalarından dolayı belirtilen alanlara kaydedilmek üzere sistem üzerinde 13 karakteri aşmamak üzere “YBF-FİRMAİSMİ” formatına uygun bir şekilde kod verilmesi gerektiği belirtilmişti.
Bilindiği üzere, Gümrük Yönetmeliğinin 280/2. maddesinde “Satıcı veya göndericisi belli, alıcısı emre olan eşya, antrepo işleticilerinin sorumluluğu altında genel antrepolara konulabilir. Bu şekilde genel antrepoya konulan eşyanın, alıcısının belirlenmesinden sonra tamamen veya kısmen gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasına izin verilir. ” hükmü yer aldığı aktarıldı.
Diğer yandan, Türkiye’de ticari faaliyeti bulunmasa dahi, yurt dışında mukim firmaların ilgili Vergi Daireleri’nden “potansiyel vergi numarası” almalarının mümkün olduğu ifade edildi.
Bu itibarla, alıcısı emre olarak gelen ve geçici depolanan eşya statüsünde genel antrepolara alınan eşyanın, gönderici firma adına antrepo beyannamesi tescil edilmek istenilmesi durumunda, belirtilen alanlara “YBF-FİRMAİSMİ” şeklinde giriş yapılmayarak, bu alanlara alınacak “potansiyel vergi numarası” ile giriş yapmalarının sağlanması gerektiği vurgulandı.
Gümrükler Genel Müdürlüğünün 24.08.2015 tarihli yazılarında özetle;
“…Bu çerçevede, satıcı veya göndericisi belli, alıcısı emre olarak gelen ve Gümrük Yönetmeliğinin 330 uncu maddesinin ikinci fıkrası uyarınca Potansiyel Vergi Numarası dahilinde gönderici firma adına tescil edilen antrepo beyannamesi ile antrepoya alınan eşyanın alıcısının belirlenmesi satış suretiyle devir olduğundan bu kapsamda antrepoya alınan solvent ve baz yağı ile ilgili olarak aynı Yönetmeliğin 333 üncü maddesinin birinci fıkrası hükmünün dikkate alınması gerekmektedir. ”
Hükümleri uyarınca yurt dışında mukim firmaların ilgili vergi dairelerinden “potansiyel vergi numarası” almalarının mümkün olduğu hususları dikkate alındığında;
Eşyanın alıcısı olan ve adına antrepo beyannamesi tescil edilen yurtiçinde yerleşik A firmasının antrepodaki eşyayı yurtdışında yerleşik bir X firmasına devrettiği, X firmasının da 5 iş günü içinde eşyayı yurtiçinde yerleşik bir C firmasına devrettiği bir durum ele alındığında; yurtdışında yerleşik X firması adına yeni bir antrepo beyannamesi tescil edilebilmesi için öncelikle ilgili vergi dairesinden “potansiyel vergi numarası” alması daha sonra 7171 rejim kodlu yeni bir antrepo beyannamesi tescil edilmesi ve antrepo stok kayıtlarında gerekli değişikliklerin yapılması gerektiğinin altı çizildi. Eğer X firmasının eşyayı devraldığı tarihten itibaren 5 iş günü içinde ilgili vergi dairesinden “potansiyel vergi numarası” alınarak X firması adına 7171 rejim kodlu yeni bir antrepo beyannamesini tescil edilmezse Gümrük Yönetmeliğinin 333/3 üncü fıkrası doğrultusunda X firmasına aşılan her gün için Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca idari para cezası uygulanması gerektiği belirtildi.
Bu itibarla, genel antrepoda bulunan eşyanın çoklu devir işlemlerinde; antrepo rejim hak sahibinden eşyayı devralan firmanın devir tarihinden itibaren 5 iş günü içinde eşyayı başka bir firmaya devretmek istemesi halinde 7171 rejim kodlu yeni bir antrepo beyannamesi tescil edilmesi gerekmekte olup 7171 rejim kodlu antrepo beyannamesi tescil edilmediğinin tespiti halinde devir işlemine izin verilmemesi gerektiği bildirildi.